Sociaal ondernemers zoeken innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, zonder dat geld verdienen het hoofddoel is. Zij willen impact maken, de samenleving verbeteren. Vaak doen zij dat met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Waarom? En wat levert dat op, voor werknemers én voor de ondernemer zelf? Drie Haagse sociaal ondernemers over hun drijfveren en ambities.
“Sociaal ondernemers leveren een bijdrage aan belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. In mijn bedrijf creëer ik waarde in het leven van mensen. Door ze aan werk te helpen en door ze ontwikkeling en perspectief te bieden.” Aldus Ian Smeyers, directeur van glazenwassersfirma Nelis Company.
Sociaal ondernemen kwam voor Ian niet uit de lucht vallen. “Ik had zelf geen makkelijke jeugd. Ik groeide op in de Schilderswijk en was, zoals ze dat noemden, een ‘jongen van de straat’.”
Zijn bedrijf, Nelis Company, is vernoemd naar zijn opa, een zingende glazenwasser die zich over Ian en andere jongens ontfermde en hen het vak leerde. Ian: “Ik zie mezelf terug in de jongeren die bij ons binnenkomen. Ik zie onzekerheid, er niet bij horen, er niet toe doen, er niet mogen zijn. Deze jongens en meisjes zien zichzelf vaak als een probleem. Ik wil ze een gevoel van eigenwaarde geven. Door ze onderdeel te maken van een team. Door ze bij te laten bijdragen aan de maatschappij. Hun eigen geld te laten verdienen. Door perspectief te bieden. Want ze mogen er wel degelijk zijn.”
Ian maakt zich al meer dan tien jaar hard voor sociaal ondernemerschap. Als ondernemer, en als medeoprichter van Social Club Den Haag, een club die de talrijke sociaal ondernemers in de stad vertegenwoordigt. “Wij ontwikkelen talenten en runnen tegelijkertijd een bedrijf. Daar komt veel bij kijken. Het is schaken op verschillende borden.”
Sociaal ondernemers zijn eigenlijk een verlengstuk van Den Haag Werkt, vindt hij. “Er wordt vaak gezegd dat het bedrijfsleven meer verantwoordelijkheid zou moeten nemen om tot een inclusieve arbeidsmarkt te komen. Nou, wij zijn de sector die dit al jaren doet. Andersom hebben wij Den Haag Werkt ook nodig, omdat zij ons kunnen helpen met het vinden en mogelijk begeleiden van de juiste werknemers. Laten we daarom gaan voor een nog betere samenwerking.”
Samen met zijn compagnon Sjoerd Hauptmeijer richtte Marc Pieterse twee jaar geleden het online marketingbureau The Young Digitals op. “We wilden iets relevants doen. Een bijdrage leveren aan de maatschappij.” Zijn sociale onderneming helpt jonge mensen die zijn vastgelopen in hun leven. En begeleidt hen naar een baan als online marketeer.
“Steeds meer jongeren en schoolverlaters lopen vast om uiteenlopende redenen. Een moeizame jeugd, een verkeerde keuze van opleiding of simpelweg pech”, analyseert Marc. “Ik ben extra gemotiveerd om jonge mensen hierin te helpen omdat ik zelf als kind ook een moeilijke start heb gehad. Met het programma van The Young Digitals bieden we talentvolle jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt een kans om een flinke stap te zetten in een carrière als online marketeer.”
Marc zet zich in om kennis en vaardigheden van jonge medewerkers te ontwikkelen en professionaliseren. Marc: “Jongeren van nu worden met een telefoon in hun hand geboren en kennen de online wereld door en door. Het is relatief eenvoudig om deze jongeren voor het werk te motiveren. Wij bieden onze medewerkers extra trainingen en praktijkervaring aan en plaatsen de jongeren in detacheringstrajecten. Op deze manier slaan we een brug naar de arbeidsmarkt.”
Marc vindt dat er nog veel te winnen is in de samenwerking met de gemeente. “De groep jongeren zonder diploma vormt een sluimerend probleem. Deze jongeren zitten thuis of hebben baantjes onder hun niveau. En zeker in tijden van corona veroorzaakt dit steeds meer psychische en sociale problemen. Ze passen nu nog niet in een hokje dat door de gemeente bediend wordt, maar dat is een kwestie van tijd. Wij richten ons op preventie van werkloosheid. Ik verwacht dat daar meer ruimte voor ontstaat in de samenwerking.”
Copiatek biedt afgeschreven laptops en computers een tweede kans. Sociaal ondernemen rust in dit bedrijf op drie pijlers: duurzaamheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en een inclusievere arbeidsmarkt. Het bedrijf van ondernemer Mardten de Bakker voorkomt dat goede hardware wordt vernietigd, gunt deze aan maatschappelijke organisaties en helpt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan werk.
Zelf heeft Mardten een moeilijke en heftige jeugd achter de rug. “Na allerlei omzwervingen kwam ik bij een re-integratiebedrijf terecht. Ik zette me daar keihard voor in. Heel zuur was dat mijn contract na twee jaar niet verlengd werd. Daar waren simpelweg geen mogelijkheden voor.”
Deze teleurstelling motiveerde Mardten om zijn eigen sociale bedrijf te op starten. “Maar dan mét zicht op een lang dienstverband voor werknemers of op doorplaatsing naar een andere werkplek. Ik nam vier collega’s mee, hun contracten werden ook niet verlengd. Twee van hen werken hier nog steeds, in een vast dienstverband. Er staan op dit moment zeventien mensen op de loonlijst, waarvan het grootste deel vanuit de Banenafspraak.”
Mardten benadrukt dat een goede balans op de werkvloer belangrijk is. “Als werkgever wil ik niet louter met mensen met een arbeidsbeperking werken. Ik run geen sociale werkplaats, maar een bedrijf. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen zich bovendien optrekken aan reguliere krachten. Op die manier krijgen ze de ruimte om zich te ontwikkelen en te groeien.”
Na de invoering van de Participatiewet in 2015 heeft hij contact opgenomen met de gemeente Den Haag. “Sindsdien detacheert Den Haag Werkt kandidaten bij ons. Een mooie samenwerking, waar ik blij mee ben. Maar er valt ook nog veel te winnen. Aan snelheid bijvoorbeeld, om iemand verder te helpen. Zo vroeg ik vorig jaar om groot rijbewijs-rijlessen voor een kandidaat zodat hij als chauffeur aan de gang kon gaan. Na een half jaar was de procedure nog steeds niet afgerond. Uiteindelijk heb ik besloten om het zelf te financieren.”
Deze werkzoekenden hebben een baan gevonden bij Haagse sociaal ondernemers. En dit is hoe zij dat ervaren.