Na 'Time to Think' en de veelzijdige input van 'Raising the Future' is het nu 'Time to Reflect'. Hoe kijken Daan Roovers (hoofdcurator) en de initiatiefnemers terug op het congres van 19 maart?

Daan Roovers, filosoof, Denker des Vaderlands en hoofdcurator van 'Raising the Future'

‘Het is nu aan de opvoeders’

“Het congres ‘Raising the Future’ heeft heel veel inspiratie en energie gegeven, en heeft ook een zeker optimisme aangeboord. Verschillende sprekers hadden namelijk verhalen vol perspectief. Het was een dag waar je verfrist uitkwam. Maar onmiskenbaar zat er ook een 'call to action' in. Het is immers onze dure plicht iets van al die inzichten te leren en ze te gebruiken om het onderwijs echt anders in te gaan richten.
Neem het perspectief dat Marjolijn van Heemstra ons liet zien: het overzichtsperspectief. Zij geeft aan dat we meer verbanden zien naarmate we meer afstand nemen. Te vaak zitten wij met onze neus ergens bovenop. Maar als we leren als een astronaut te kijken, dan zien we pas hoe alles met alles verweven is.
Congressen als ‘Raising the Future’ laten ons zien wat eigenlijk het doel is van opvoeding. Dan blijkt weer eens dat de instrumentele benadering van ons onderwijs, gericht op het behalen van meetbare doelstellingen, veel te beperkt is. We hebben dat ook gezien tijdens deze coronacrisis. Kennisoverdracht, dat wilde digitaal vaak best nog wel in een uur of anderhalf lukken. Maar voor de rest van de tijd zaten de kinderen te verpieteren.
Het is nu aan al diegenen die betrokken zijn bij de opvoeding van de volgende generatie – mensen uit het onderwijs, ouders - om de waardevolle inzichten van vandaag op de agenda te houden. Met als uiteindelijke doel kinderen van nu zo goed mogelijk uit te rusten om hun eigen toekomst optimaal vorm te kunnen geven.”

Els Maasdam, KINDwijzer en Bestuurder HefGroep-KindeRdam

'Gebruikmaken van de verwondering van kinderen'

"Wij hebben de aarde geërfd van onze (voor)-ouders, om hem mooier en beter door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen. Maar hoe gaan wij zo goed mogelijk om met onze aarde? Hoe kunnen wij die prachtige leefomgeving, die bron van voedsel, die bron van leven, die plek waarop wij iedere dag mogen verkeren, zo goed mogelijk doorgeven aan de volgende generatie, en de generatie daaropvolgend, en verder en verder? 'Raising the Future' heeft benadrukt dat dit het belangrijkste vraagstuk is wat ons de komende decennia zal moeten bezighouden. Een onderwerp dat economische belangen overstijgt.

Gesprek breder voeren

De oproep daarover met elkaar in gesprek te gaan is niet iets wat is voorbehouden aan ons, als kinderopvang-professionals of het onderwijs. Dat gesprek moet breder gevoerd worden. Wij hebben daar de denkkracht, de verbeeldingskracht en de inzet van politici, besluitmakers én beïnvloeders uit de hele samenleving bij nodig. Dat gesprek moet gevoerd worden aan tafels, zoals bij Jinek, Pauw, Op1. Maar ook in onze eigen huiskamers. Zodat wij met elkaar doordrongen zijn van het grote belang en met elkaar oplossingen voor de lange termijn bedenken.  

Blijvend inzetten

Daarbij kunnen wij iedere dag, elk moment gebruikmaken van de verwondering die kinderen eigen is. Daarnaar blijven kijken, dat willen zien. Samen met hen, de kinderen, kunnen we de toekomst vormgeven. Ik vind het mooi dat we met dit congres een eerste stap hebben gezet om dat gesprek op gang te brengen. En dat we het hier niet bij laten zitten. Laten we ons blijvend inzetten voor de toekomst van onze kinderen, en hún kinderen en hún kleinkinderen."

Carla van de Venne | KINDwijzer en Voorzitter Raad van Bestuur Ludens

'Meer ruimte voor verbeelding, kunst en creativiteit'

"Dit was een dag waarin er tijd was voor een bredere blik, vanuit diverse perspectieven. De veelzijdigheid, verbeelding, creativiteit en kunstzinnigheid in diverse bijdragen aan 'Raising the Future' heeft me nog eens extra duidelijk gemaakt hoezeer we deze kwaliteiten bij kinderen moeten koesteren, begeleiden en verder helpen ontwikkelen. Juist deze maken hen veerkrachtig en veelzijdig en stellen hen in staat de menspositie aan te passen aan de tijdsgeest. Uitzoomen, de verwevendheid zien, verantwoordelijkheid nemen, onderdeel uitmaken van het grotere natuurlijke systeem: dat is allemaal van belang.

Samenwerken vanuit diversiteit

Ik zie veel daarvan terug in onze pedagogisch aanpak. Met een nadruk op persoonsvorming en burgerschapsvorming, het ontwikkelen van veerkracht, creativiteit, empathie, het gevoel deel van het geheel te zijn, daarin als uniek individu een bijdrage hebben, verantwoordelijkheid nemen en talentontwikkeling, als tegenhanger van prestaties. Maar ook samenwerken vanuit ieders verschillende perspectieven, de kern van onze werkwijze. En vanuit diversiteit.

Eigen plek erkennen

Meer ruimte maken voor verbeelding, kunst en creativiteit, dat is wat ik van deze dag wil meenemen naar mijn dagelijkse praktijk. Maar ook: filosoferen (ruimte maken in mijn hoofd om dingen anders te zien), relativeren (mijn eigen positie begrijpen) en langetermijndenken, uitzoomen en het evenwicht vinden tussen het marshmallowbrein en het eikelbrein. In de organisatie ga ik de diversiteit die er is benutten en mensen waar het over gaat betrekken bij verdere planvorming. En vooral ook onze plek erkennen, als onderdeel van het grotere geheel.