Veranderen van onderwijsorganisatie(s)

Welke veranderingen zijn er gaande voor, tijdens en na de coronacrisis in hoger onderwijsorganisaties? Wat betekenen deze voor het hoger onderwijs van de toekomst? Didi Griffioen (Hogeschool van Amsterdam), Remco Coppoolse (Hogeschool Utrecht) en Derek Jan Fikkers (Universiteit Twente) geven een voorzet.


Naar meer flexibiliteit en pragmatisme

lege stoelen foto

Door corona kwam een plotselinge innovatiekracht vrij in het hoger onderwijs. Zo werd er razendsnel online onderwijs opgezet. Innovatie is belangrijk om relevant te blijven en te voldoen aan onze maatschappelijke opdracht. Hoe houden we deze kracht vast en hoe kunnen we deze het beste inzetten?

Bij veel publieke organisaties is er sprake van een innovatie paradox. Voor de COVID-19 crisis was er veel spanning tussen systemen en er was een sterke behoefte aan consensus. Tijdens de crisis kon er ongehinderd worden geëxperimenteerd, zonder bewaker van bovenaf of externe verstoringen. Ook hielden we ons niet vast aan eigen overtuigingen, maar was er coördinatie op een hoger doel; namelijk het leerproces van studenten. Proeftuinen en ontwikkelhubs, waarin verschillende visies samenkwamen, zorgden voor innovatiekracht en de verduurzaming hiervan. De les die we hieruit kunnen meenemen: denk niet eerst systematisch alles uit, maar geef ruimte en laat mensen uitvinden. Systematiseer daarna de hieruit voortgekomen kennis en beschrijf de veranderingen.

Flexibiliteit en pragmatisme

De urgentie van innovatie in het hoger onderwijs wordt benadrukt door het groeiende aantal commerciële aanbieders van online opleidingen en cursussen. Wat is dan nog de meerwaarde van hoger onderwijs instellingen ten opzichte van deze aanbieders? Hoe kunnen instellingen nog relevant blijven?

We lopen daarbij tegen de grenzen van regelgeving aan, die vooral is gericht op het vermijden van risico's. Er is meer flexibiliteit nodig en een betere koppeling met het bedrijfsleven. Dit hangt nauw samen met het thema opleiden voor een veranderende arbeidsmarkt. Flexibiliteit en pragmatisme in verhouding tot de arbeidsmarkt is meer dan ooit nodig.

Denk groot, handel klein

Het hoger onderwijs heeft een ingewikkelde organisatiestructuur. Door alle belangen nauwer te betrekken bij de huidige ontwikkelingen kunnen we beter voldoen aan onze maatschappelijke opdracht. Een goede balans tussen onderwijs en onderzoek leidt hierbij tot succes.

Hoe kom je tot duurzaam verankerde verandering? Het antwoord: denk groot, handel klein. Op lokaal niveau wordt er bijvoorbeeld al niet meer uniform getoetst, maar die kennis wordt niet breder gedeeld. Het hoger onderwijs is een kennisveld en moet zelf de verantwoordelijkheid nemen om kennis te delen. Dit geldt voor decanen, docenten, onderzoekers, studenten en alle andere betrokkenen. Denk niet vanuit hokjes en rollen, maar neem elkaar serieus. Denk ook vanuit kennisactiviteiten waarin verschillende mensen meedoen met verschillende belangen.

Geleerde lessen

  • Geef ruimte om te experimenteren en innoveren, laat de behoefte aan consensus en regie geen belemmering zijn.
  • Werk met verschillende visies samen aan een hoger doel; het leerproces van studenten. Hou daarbij niet vast aan eigen overtuigingen.
  • Beschrijf veranderingen en deel de daaruit voortkomende kennis.
  • Er is meer flexibiliteit nodig en een betere koppeling met de arbeidsmarkt, om relevant te blijven temidden van een groeiend aantal commerciële online aanbieders die niet vastzitten aan regelgeving.

Posters

Bekijk hier de posters over dit onderwerp van:

Didi Griffioen (Hogeschool van Amsterdam)
Remco Coppoolse (Hogeschool Utrecht)
Derek Jan Fikkers (Universiteit Twente)

Colofon

Dit digitale magazine is een uitgave van het NRO

Coördinatie en eindredactie: Eric Went
Teksten: Kelly Irvine, Lotte Kips, Saskia Ridder, Eric Went, Yorick Zegarra
Fotografie: Annick Elzenga
Vormgeving en techniek: Loek Weijts

decoratief element